Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Муфлис деген – олар менің үмметтерімнен, қиямет күні намаз, зекет, қажылық, ораза сияқты құлшылықтарымен келеді. Бірақ елге зиян шеккізген, біреудің ақысын жеген, балағаттаған адамнан кейін жапа шеккендер келіп ол адамнан өз ақыларын алады (әр адам келіп, оның істеген сауаптарынан алады). Кейін оның істеген жақсы амалдары бітеді, бірақ ақысын сұрап кезекте тұрғандар бітпейді. Сол кезде олардың күнәлары алынып, бұл кісінің күнәларына артылады», - дейді. Ендеше, кісі ақысы өте қиын жағдай.

Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) былай деген: «Сендердің араларыңда бауырына қиянат жасағандар болса, онда оны осы дүниеде шешсін! Өйткені, Қиямет күні динар да, дирхам да болмайды. Ол күні тек істеген амалдар ғана жауапқа тартылады», - дейді. Ертеректе Мысыр елінде мынадай оқиға өтіпті. Бір мұсылман екінші бір мұсылманнан он соттық жер телімін сатып алады. Сатып алған кісі барып жерін өлшесе, бір соттығы кем болып шығады. Дереу сатушының үйіне барып: «Сатқан жеріңді қайтып ал немесе бір соттық жердің ақшасын бер, бермесең қияметте сол ақымды аламын»,– деді. Сатқан адам ойланбастан: «Қойшы, соны»,– деп мәселеге жеңіл қарай салады.

Бірақ ол сол түні бір түс көреді. Түсінде зәулім бір сарай көреді. Оған: «Мынау - сенің үйің, бірақ саған бір нәрсе кедергі болып тұр. Сен, ана жалған дүниеде біреудің ақысын жеген екенсің»,– делінеді. Таңертең ұйқысынан тұра салып әлгі кісінің үйіне жүгіреді. Жалынып- жалбарынып кешірім сұрайды. Әлгі бір соттық жердің ақшасын берейін, тіпті сол жердің бәрін тегін берейін деп кешірім сұрайды. Сатып алушы болса: «Егер мен адам баласымен келісімге отырған болсам, сізбен келісер едім. Бірақ мен Алла тағаланың алдында, Қияметте аламын деп келісімге отырдым. Бұл келісімімді бұза алмаймын,– деп жауап қатады. Әрине, бұл оның ақысы еді. Ұтылған кім? Әлбетте, жерді алдап сатқан адам. Сондықтан кісі ақысына мұқият болғанымыз жөн.

Ал енді бұрын біліп-білмей біреудің ақысын жеп қойғандар не істейді. Ислам шариғатында бұған қатысты тәубенің төрт шарты бар:

1. Жасап жүрген күнәлі ісін, пышақпен кескендей сап тыюы керек;

2. «Осы істі бекер жасаған екенмін» деп шын жүректен қатты өкіну;

3. Бұл істі екінші рет қайталамау;

4. Кісі ақысы заттай нәрсе болса, апарып беріп, разылығын, кешірімін алу. Рухани нәрсе болса, кешірім сұрап разылығын алу.

Міне, осы шарттар орындалатын болса, кісі ақысы ақиретке кетпей, осы дүниеде реттеледі. Бұл шарттар орындалмай қалса, жасаған істеріміз Қияметке барғанда, алдымыздан бір-ақ шығады. Бірақ ол кезде бәрі де кеш болмақ.